Zararlı şeyler: Maide 6.ayetinde Razi: Zararlı şeylerde aslolan onun meşru (helal) olmamasıdır. (Tefsiri Kebir-Fahruddin Razi)

Zaruret hali: Fethül Kadir’in kaza bölümünde, ölüm derecesinde veya uzvun kaybı ile ilgili bulunmayan maslahatın celbi veya mefsedetin def’i için müslümanın, devlet adamına veya aracıya rüşvet verebileceğinden bahsediyor. Bu bir çelişki değil midir? Müslüman mesela, malını kurtarmak için rüşvet vermese ve malı elinden haksız yere alınsa, ne ölür ne kör olur, bu durumda rüşvet verip malını kurtarabilir demek, “ihtiyaç zaruret gibi kabul edilir” demek değil midir? (Helaller ve Haramlar-Hayrettin Karaman)

Zekat ve borç verilen para: Geri ödeneceği kesin olan alacakların, her yıl alacaklı tarafından zekatlarının ödenmesi gerekir. şayet her yıl zekatı verilmemiş ise, alacak tahsis edildikten sonra, geçmiş yıllara ait zekatların da ödenmesi gerekir. İnkar edilen ve geri alınma ihtimali görünmeyen alacaklar için, alacaklının her yıl zekat vermesi gerekmez. Şayet böyle bir alacak ödenirse, üzerinden yıl geçtikten sonra zekatı ödenir, geçmiş yılların zekatı ödenmez. (Fetvalar-Diyanet Vakfı)

Zekat ve cami: Zekat ile cami yaptırılamaz ve ölülere kefen alınamaz. (Hidaye Tercümesi)

Zekat  ve kadının bilezikleri: Ama kadına islamın tanıdığı hakların tanınmadığı, kadının ezildiği, erkeğin hakimiyeti değil de baskısının bulunduğu ailelerde, hanıma ya da geline, altınlar bir kandırmaca olarak verilmişse, istendiğinde zorla da olsa alınabiliyor ve kadının isteğine hiç bırakılmıyorsa demek ki, o altınlar aslında kadının değildir. O onlarla sadece kandırılmaktadır, o takdirde zekatlarını da erkeğin ya da bu durumda olan, kayınpederinin vermesi, kurbanı onun kesmesi gerekir. (Fetvalarla Çağdaş Hayat-Faruk Beşer)

Zekatını kardeşine vermek: Kardeş kardeşe her ne kadar bakmakla yükümlü olsa da kendi zekatından vermesi caizdir. (Çağdaş Meselelere Fetvalar- Yusuf el-Kardavi)

Zekatta niyetin zamanı: Zekatı verdikten sonra niyet etmek hususunda Mecma şerhinde şöyle demektedir: “Zekatı verdikten sonra mal fakirin elinde duruyorsa caizdir, durmuyorsa caiz değildir. O zaman sadaka yerine geçer. (Ehli Sünnet İtikadı-Gümüşhanevi)

Zekatını önceden vermek: Nisaba malik olan bir kimse birkaç senenin veya birkaç nisabın zekatını önceden verse sahih olur. Musannıfın “nisaba malik olan” diye kayıtlaması şundandır: O kimse nisabdan az bir mala sahip olur da 200 dirhem için 5 dirhemi önceden verir, ikiyüz dirhemin senesi sonra dolarsa bu caiz olmaz. Kırk koyun için önceden bir koyun verir de elinde 39 koyun kaldığı halde sene dolarsa fakire verdiği koyun nafile sadaka olur. (İbni Abidin-4)

Zengin olan baba oğulun Kurban kesmesi: Bir evde bulunan, buluğa ermiş oğul ile, babanın malları ayrı ise ikisinin de kesmesi icab eder. Malları birlikse babasının kesmesi kifayet eder. (Fetvalar 1- Nevzat Akaltun)

Zikir: Şayet insanlar Allahu Teala’yı zikir, tesbih için toplanırlarsa, gizli söylemeleri, aşikareden, daha faziletlidir. (Fetevayi Hindiyye)

            Abdullah b. Mesud ra’den “Sünnet yolunda normal yürümek, bidat yolunda hızlı yürümekten evladır” (El-Müstedrek) Ebu Buhteri’den: Abdullah b. Mesud bir gün akşam ile yatsı arası camide zikir edildiği haberini aldı. –Siz bidat olan bir şeye öncülük ediyorsunuz. Eğer sizin bu yaptığınız bidat değilse, Muhammed’in ashabı delalet içindedirler, demek lazım gelir, demiş. Oradakiler af dileyip dağılmışlardır. Amr b. Abdullah b. Zübeyr’den: “Bir gün eve geç geldim. Babama, camide zikrediyorlardı, içlerinden kimisi titriyor ve o kadar cezbeye tutuluyorlardı ki, Allah korkusundan düşüp bayılıyorlardı, dedim. Babam: “Onların yanına gitmemi yasakladı ve: “Ben Resulullah’ı, Ebu Bekir’, Ömer’i Kuran okurken gördüm. Onlardan hiçbiri cezbeye tutulmuyor ve bayılmıyordu. Bu kimseler Allah’tan onlardan daha mı çok korkuyor! (Hılye) (Hayatüs Sahabe-3)

Zulmü desteklemek: İmam (Devlet başkanı), zulme devam ederse, insanların onu desteklememeleri gerekir. Çünkü desteklemeleri halinde zulme karşı yardım etmiş olurlar. (Fetevayi Hindiyye)